ସଙ୍ଗୀତମାଳା

ଭକ୍ତକବି ମଧୁସୂଦନ ରାଓ

ନିବେଦନ

ଯେଉଁ ଅନନ୍ତ ଅଭୟାମୃତ ଚରଣୋଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଦେବୋପମ ସାଧୁଭକ୍ତ ଋଷିମାନଙ୍କର ହୃଦୟରୂପ ନନ୍ଦନ-କାନନର ଅପୂର୍ବ ସୌରଭ-ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ମହୋତ୍ସବମୟ ପୁଣ୍ୟସଙ୍ଗୀତ ପାରିଜାତମଳା ଯୁଗେ ଯୁଗେ ଭକ୍ତିଭରେ ଅର୍ପିତ ହୋଇଅଛି, ସଂସାରଧୂଳିନିମଗ୍ନ ଦୀନହୀନ ଏହି ନୀରସ ଅଭକ୍ତ ପ୍ରାଣର ଲାଳିତ୍ୟସୌରଭହୀନ ଏହି କେତୋଟି ସଙ୍ଗୀତ ସେହି ବିଶ୍ୱଜନନ ନିତ୍ୟସୁନ୍ଦର ବିଶ୍ୱବନ୍ଦିତ ଚରଣକମଲୋଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଉତ୍ସୃଷ୍ଟ ହେଲା ।

‘‘ସଙ୍ଗୀତମାଳା’’ ବ୍ରାହ୍ମସମାଜର ଷଟ୍‌ଷଷ୍ଟିତମ ମାଘୋତ୍ସବ ଉପଲକ୍ଷରେ ପ୍ରକାଶିତ ହେଲା । ଏଥିରେ ଯେଉଁ ଶତଗୋଟି ସଙ୍ଗୀତ ସନ୍ନିବେଶିତ ହୋଇଅଛି, ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ ୪୦ଟି ସଙ୍ଗୀତ ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ଲିଖିତ ହୋଇ ପୁସ୍ତକ ପତ୍ରିକାଦିରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା । ଅବଶିଷ୍ଟ ସଙ୍ଗୀତଗୁଡ଼ିକ ‘‘ସମ୍ୱଲପୁରହିତୈଷିଣୀ’’ର ସୁଯୋଗ୍ୟ ସମ୍ପାଦକ ସ୍ୱଦେଶବତ୍ସଳ ମୋର ସୋଦର-ପ୍ରତିମ ବନ୍ଧୁ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ପଣ୍ଡିତ ନୀଳମଣି ମିଶ୍ର ମହାଶୟଙ୍କର ସସ୍ନେହ ପୁଣ୍ୟପ୍ରବର୍ତ୍ତନାରେ ଗତ ଛଅମାସ ମଧ୍ୟରେ ଲିଖିତ ହୋଇଅଛି । ତାହାଙ୍କର ସେହି ପବିତ୍ର ପ୍ରୀତିପୂର୍ଣ୍ଣ ଉତ୍ତେଜନା ନିମିତ୍ତ ମୁଁ ଚିରଋଣୀ ରହିଲି ।

‘‘ସଙ୍ଗୀତମାଳାର’’ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ସଙ୍ଗୀତ ଓଡ଼ିଆ ଓ ବଙ୍ଗଳା ରାଗିଣୀରେ ରଚିତ । କେବଳ ତିନୋଟି ସଂସ୍କୃତ ଛନ୍ଦରେ ଏବଂ ତିନୋଟି ସୌରାଷ୍ଟ୍ର ଅଞ୍ଚଳର ‘ବନ୍ଦନା’ର ଅନୁକରଣରେ ଲିଖିତ । ବଙ୍ଗୀୟ ସଙ୍ଗୀତ ଲେଖକମାନେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଭାଷାର ରାଗିଣୀବୃତ୍ତ ପ୍ରଭୃତି ଗ୍ରହଣ କରି ତଦନୁସାରେ ନିଜ ଭାଷାରେ ଅନ୍ୟ ଭାଷାର ରାଗିଣୀ ସଂସୃଷ୍ଟ ସଙ୍ଗୀତ ଲେଖିବା ଦୋଷାବହ ବୋଲି ବିବେଚିତ ହେବ ନାହିଁ ।

ମୁଁ ନିଜ ସଙ୍ଗୀତଶାସ୍ତ୍ରଜ୍ଞ ନ ଥିବାରୁ ଏବଂ ଉକ୍ତ ବିଦ୍ୟାରେ ପ୍ରବୀଣ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ସାହାଯ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିବାର ସୁବିଧା ଓ ଅବସର ପାଇ ନ ଥିବାରୁ ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ ସଙ୍ଗୀତର ରାଗିଣୀ ଓ ତାଳ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ କରିପାରିନାହିଁ । ପୁଣି ମୋର ଆଶଙ୍କା ହେଉଅଛି ଯେ, ଅନେକ ସ୍ଥଳରେ ରାଗିଣୀ ଓ ତାଳ ଯଥାଯଥ ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ହୋଇନାହିଁ । ଉଲ୍ଲେଖିତ ତ୍ରୁଟି ଓ ଭ୍ରମ ନିମିତ୍ତ ପାଠକଙ୍କର କ୍ଷମା ପ୍ରାର୍ଥନା କରୁଅଛି । ପରିଶେଷରେ ବକ୍ତବ୍ୟ ଏହି ଯେ, ଏହି ‘‘ସଙ୍ଗୀତମାଳା’’ ଦ୍ୱାରା ଜଣକର ସୁଦ୍ଧା ହୃଦୟରେ କ୍ଷଣକ ନିମିତ୍ତ ଈଶ୍ୱରପ୍ରୀତି ଉଦ୍‌ବୋଧିତ ହେଲେ ମୋର ସମସ୍ତ ଶ୍ରମ ସଫଳ ଜ୍ଞାନ କରିବି ।

•••

(୧)

(ଭାଟିଆରୀ – ଆଡ଼ତାଳୀ)

ଏ ଜୀବନ ନୁହେଁ ବୃଥା ଖେଳା

ଚେତରେ ବହନ ଗଲା ବେଳା,

ପ୍ରତି ନିମେଷରେ ଯାଉଅଛି ଚାଲି

ଧର ରେ ନ କର ଲବେ ହେଳା ।

ସ୍ୱପ୍ନ ମାୟା ନୁହେ ଏ ଭୁବନ,

ଏ ମହାଶିକ୍ଷାର ନିକେତନ,

ଯେବେ ଆରେ ଜୀବ ଆସିଛୁ ଏଠାକୁ

ସାଧି ଯା ବିଧିର ଇଷ୍ଟଲୀଳା ।

ଅତୀତର ବୃଥା ଭାବନାରେ

ଅବା ଭବିଷ୍ୟର ଛଳନାରେ

ନ ଭୁଲରେ ଭାଇ ବର୍ତ୍ତମାନ ଥାଇ

ଲକ୍ଷ ସ୍ଥିର କର ଫେଡ଼ି ଡୋଳା ।

ବିଳାସ ଆଳସ୍ୟ ପରିହର

ମହାଜନମାର୍ଗ ଅନୁସରି

ଜଗତର ସେବା କର ପ୍ରାଣପଣେ

ଏ ଜଗତ ନୁହେ ମିଛ ମେଳା ।

ପ୍ରଭୁ କାର୍ଯ୍ୟ ସାଧି ନିରନ୍ତର

ହୁଅ ନିତି ନିତି ଅଗ୍ରସର,

ଭବ-ସିନ୍ଧୁ ତରି ଯାଅ ପରଲୋକ

ଧରି ହରି-ପାଦପଦ୍ମ-ଭେଳା ।

•••

(୨)

(ଲଳିତ ବିଭାସ – ଏକତାଳୀ)

ପାହିଲାଣି ରାତି ପ୍ରେମାନନ୍ଦେ ମାତି

ଗାଅରେ ଭାରତୀ ସୁମଙ୍ଗଳ ଗୀତ,

ଉଠ ନରନାରୀ ସ୍ମରି ହିତକାରୀ

ପାପାତାପହାରୀ ପ୍ରାଣେଶ ଚରିତ ।

ଧୀରେ ଧୀରେ ଜ୍ୟୋତି ଲଭି ବସୁମତୀ

ପୂଜେ ବିଶ୍ୱପତି ପ୍ରେମ-ଭକ୍ତିଭରେ,

ସୁରଭି ସମୀରେ ଢାଳି ଧୀରେ ଧୀରେ

ବିମଳ ଶିଶିରେ ବନ୍ଦେ ଶ୍ରୀପୟରେ ।

ନାନାବିଧ ଛନ୍ଦେ ଧରଣୀ ଆନନ୍ଦେ

ଭକ୍ତିଭରେ ବନ୍ଦେ ବିହଙ୍ଗକଣ୍ଠରେ,

ଏ ପବିତ୍ର କାଳେ ନବପୁଷ୍ପମାଳେ

ଆନନ୍ଦରେ ଢାଳେ ବିଭୁ ଚରଣରେ ।

ନବୀନ ଆଶାରେ ସରବେ ସଂସାରେ

ବିଭୁ ପ୍ରଶଂସାରେ ରସ ନରନାରୀ,

ଏ ଶୁଭ ପ୍ରଭାତେ ଯୋଡ଼ିବେନି ହାତେ

ଡାକି ପ୍ରାଣନାଥେ ଲଭ ଶାନ୍ତି-ବାରି ।

•••

(୩)

(ରାଗିଣୀ ଲଳିତ – ତାଳ ଆଡ଼ାଠେକା)

•••

(୪)

(କାମୋଦୀ–ଆଦିତାଳ)

ଜଗଦ୍‌ବାସୀ ନରନାରୀ ଆସ ଆସ ବହନ,

ଅମୃତ ସଙ୍ଗୀତ ଆଜି ଶୁଣ ଡେରି ଶ୍ରବଣ ।

ଜୀବର ମୁକ୍ତିସମ୍ୱାଦ ସ୍ୱର୍ଗର ବିଜୟନାଦ

ରହିଅଛି ପୂରି ଆଜ ଏ ପୃଥିବୀ ଗଗନ ।

କହନ୍ତି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡେଶ୍ୱର ମୋହ-ନିଦ୍ରା ପରିହର

ଜାଗ ଜାଗ ଜଗଦ୍‌ବାସୀ ଫେଡ଼ି ପ୍ରେମ-ଲୋଚନ ।

ଦେଖ ପ୍ରେମ-ହସ୍ତ ମୋର ଘୋର ପାପବଦ୍ଧ ଡୋର

କ୍ଷଣକେ ଛିଣ୍ଡାଇ ତୋର କରୁଅଛି ମୋଚନ ।

ବିପୁଳ ଅବନୀକ୍ଷେତ୍ରେ ଉଭାହୋଇ ପ୍ରେମ-ନେତ୍ରେ

ଦେଖ ବ୍ରହ୍ମବିଧାନର ପୁଣ୍ୟ ଅବତରଣ ।

ସର୍ବଯୁଗଧର୍ମସାର ବ୍ରାହ୍ମଧର୍ମ ମହୋଦାର

ଅଧୀନତା ଅନ୍ଧାକାର କରୁଅଛି ହରଣ ।

ଦେଶ-ବର୍ଣ୍ଣ-ଜାତିଭେଦ ସର୍ବ ଅପ୍ରେମ ବିଚ୍ଛେଦ

ବିନାଶି, ପ୍ରେମର ରାଜ୍ୟ କରୁଅଛି ସ୍ଥାପନ ।

ଅସତ୍ୟର କାରାଗାର ଅବନୀର ଦୁଃଖଭାର

ହିଂସା ମଦ ଅ୍ରହଙ୍କାର ସଂହାରୁଛି ବହନ ।

ପ୍ରେମେ ପୁଣ୍ୟେ ଜ୍ୟୋତିର୍ମୟ ପବିତ୍ର ସତ୍ୟ ନିଳୟ

ଏ ବିଧାନ ମୁକ୍ତିମୟ ଉଜଳଇ ଭୁବନ ।

ମହାସମନ୍ୱୟକାରୀ ସାଧୁଭକ୍ତଚିତ୍ତହାରୀ

ଇହପରକାଳ-ସେତୁରୂପେ ରାଜେ ଶୋଭନ ।

ଆସ ଉତ୍ତର ଦକ୍ଷିଣ ଆସ ପୂରୁବ ପଶ୍ଚିମ

ଆସ ଦୁଃଖୀ ପରାଧୀନ ଆସ ହେ ନିଖିଳ ଜନ ।

ଆସ ଆସ ବେଗେ ଧାଇଁ ଭୟ ନାହିଁ ଭୟ ନାହଁ

ମୁକ୍ତିରାଜ୍ୟ ଅବତୀର୍ଣ୍ଣ ଘେନ ଘେନ ଶରଣ ।

•••

(୫)

•••

(୬)

(ଭାଟିଆରୀ–ଆଡ଼ତାଳୀ)

ଗାଅ ସର୍ବେ ତାଙ୍କରି ମହିମା ଜୟ ଜୟ ରବେ

ସେ ଅନାଥନାଥ ଭଗବାନ

ତାଙ୍କ ବିନା ଭବେ ନାହିଁ ତ୍ରାଣ;

ପ୍ରେମାନନ୍ଦେ ମାତି       ସେ ଅଭୟପଦେ

ଏ ଜୀବନେ କର ବଳିଦାନ ।

ହୃଦୟନନ୍ଦନ ପ୍ରାଣରାମ

ପ୍ରାଣେଶ୍ୱର ପ୍ରାଣସଖା ନାମ

ଭଜ ନିରନ୍ତର ଜୀବନ ମରଣେ

ସେ ଏକା ଶରଣ ଶାନ୍ତିଧାମ ।

ତାଙ୍କ ପାଦପଦ୍ମ ଆଶ୍ରାକରି

ଯିବା ସର୍ବେ ଭବ-ସିନ୍ଧୁ ତରି;

ସେ ଅଭୟଦାତା ତାରିବେ ନିମିଷେ

ସର୍ବ ପାପତାପ ଭୟ ହରି ।

ଅସୀମ ଆକାଶେ ଜଳେ ସ୍ଥଳେ

ତାଙ୍କ ଶ୍ରୀଚରଣ ଛାୟାତଳେ,

ମହୀମାର ଲୀଳା ଲାଗିଛି ସନ୍ତତ

ଦେଖି ଭାସେ ଭକ୍ତ ଅଶ୍ରୁଜଳେ ।

•••

(୭)

(ରେ ଗୁପ୍ତ–ତ୍ରିପଟା)

•••

(୮)

(ଝଁଝିଟ–ଠୁମ୍‌ରି)

•••

(୯)

ଏ ଘୋର ଗହନେ ଭବେ ମହାହାହାକାର ରବେ

କାହିଁକି ଭ୍ରମୁଛୁ ଦଗ୍‌ଧପ୍ରାଣେ ।

କରୁଣାବରୁଣାଳୟ       ବିଧାତା ମଙ୍ଗଳମୟ

ସେ ସତ୍ୟ ସୁନ୍ଦର ସଖା’ଛନ୍ତି ସନ୍ନଧାନେ ।

ଦଗ୍‌ଧ ପ୍ରାଣର ବିଶ୍ରାମ ଆତ୍ମାର ଆନନ୍ଦଧାମ

ଲୋଡ଼ ରେ ବ୍ୟାକୁଳଚିତ୍ତେ ସେହି ପ୍ରାଣାରାମେ ।

ଆସରେ ଆସରେ ପାଶେ ଫେଡ଼ିବି ତୋ ଦୁଃଖ-ପାଶେ

ବୋଲି ଡାକୁଛନ୍ତି ସଖା ଶୁଣ ଶୁଣ ଧ୍ୟାନେ ।

•••

(୧୦)

(ଲଳିତ–ଆଡ଼ାଠେକା)

•••

(୧୧)

(ଜୟଜୟନ୍ତି–ଆଠତାଳୀ)

ସର୍ବେ ମିଳି ଡାକ ବ୍ରହ୍ମେ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡେ-ଈଶ୍ୱରେ ହେ

ସେହି ବ୍ରହ୍ମନାମ ବାଜୁ ହୃଦ-ମଙ୍ଗରେ ହେ ।

ଅନନ୍ତ ସୁନୀଳ ବ୍ୟୋମେ ନକ୍ଷତ୍ର ଭାସ୍କର ସୋମେ

ବିରାଜିତ ମହେଶ୍ୱର ଜୀବନରୂପରେ ହେ ।

ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ଅବନୀତଳ ନଦୀ ସମୁଦ୍ର ଅଚଳ

ପ୍ରକାଶନ୍ତି ବିଭୁକୀର୍ତ୍ତି ସର୍ବ ସମୟରେ ହେ ।

ଅସଂଖ୍ୟ ବାରିଦରାଜି ଅନ୍ତରୀକ୍ଷରେ ବିରାଜି

ଘୋଷନ୍ତି ବିଭୁଙ୍କ ନାମ ଗମ୍ଭୀର ନାଦରେ ହେ ।

ଗାଅ ସର୍ବେ ସେହି ନାମ ମଙ୍ଗଳ ଶାନ୍ତିର ଧାମ

ନ ରହିବ ପାପ ଆଉ ହୃଦୟରେ ହେ ।

•••

(୧୨)

(ଭୈରବ–ଚୌତାଳ)

•••

(୧୩)

(ଭୈରବୀ–ଆଠତାଳୀ)

•••

(୧୪)

(ଲଳିତ–ଆଡ଼ାଠେକା)

ରଜନୀ ପାହିଲା ଏବେ ଜାଗ ମନ ଆନନ୍ଦରେ,

ପବିତ୍ର ହୃଦୟେ ପୂଜ ପ୍ରେମସିନ୍ଧୁ ମହେଶ୍ୱରେ ।

ଆକାଶେ ନବୀନ ରବି କିବା ଜ୍ୟୋତିର୍ମୟ ଛବି

ଜଗତ ଅନ୍ଧାର ହରି ବନ୍ଦେ ବିଶ୍ୱଧୁରନ୍ଧରେ ।

କୁସୁମକାନନବତୀ ମନୋହରା ବସୁମତୀ

ସୁମଧୁର ତାନେ ସ୍ତୁତି କରେ ବିହଙ୍ଗ କଣ୍ଠରେ ।

ଏ ଶୁଭକାଳରେ ମନ ଚିନ୍ତ ନିତ୍ୟ ନିରଞ୍ଜନ

ତାଙ୍କରି ପବିତ୍ର ନାମ ଗାଅ ପବିତ୍ର ଅନ୍ତରେ ।

ସାର୍ଥକ ହେବ ଜୀବନ ମିଳିବ ଅମୃତ-ଧନ

ବିରାଜିବ ଶାନ୍ତି-ପଦ୍ମ ସ୍ୱଚ୍ଛ ହୃଦ-ସରୋବରେ ।

•••

(୧୫)

(ଝଁଝିଟ–କୀର୍ତ୍ତନ)

ବ୍ରହ୍ମନାମ ମହାମନ୍ତ୍ର କର କର ରେ ଗ୍ରହଣ,

ବ୍ରହ୍ମରୂପ ସମୁଦ୍ରରେ ପ୍ରେମେ ହୁଅ ନିମଗନ ।

ଭୂଲୋକେ ଦ୍ୟୁଲୋକେ ବ୍ରହ୍ମ ସାଗରେ ପର୍ବତେ ବ୍ରହ୍ମ

ଜଳେ ବ୍ରହ୍ମ ସ୍ଥଳେ ବ୍ରହ୍ମ ବିଶ୍ୱ ବ୍ରହ୍ମନିକେତନ ।

ଶୋଣିତେ ନିଶ୍ୱାସେ ବ୍ରହ୍ମ ସର୍ବେ ଇନ୍ଦ୍ରିୟରେ ବ୍ରହ୍ମ

ବୁଦ୍ଧି ହୃଦୟରେ ବ୍ରହ୍ମ ବ୍ରହ୍ମମୟ ଦେହମନ ।

ଗୃହେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷେତ୍ରେ ବ୍ରହ୍ମ ଇହ ପରକାଳେ ବ୍ରହ୍ମ

ଜନମେ ମରଣେ ବ୍ରହ୍ମ ଦେଶ କାଳ ବ୍ରହ୍ମେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ।

ସର୍ବ-ଶକ୍ତିମୂଳାଧାର ବ୍ରହ୍ମ ଜ୍ଞାନପାରାବାର

ବ୍ରହ୍ମ ସର୍ବ ସାରାତ୍‌ସାର ବ୍ରହ୍ମ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡଜୀବନ ।

ବ୍ରହ୍ମ ଶାସ୍ତ୍ର ବ୍ରହ୍ମ ଗୁରୁ ବ୍ରହ୍ମ ବାଞ୍ଛାକଳ୍ପତରୁ

ତାରନ୍ତି ସର୍ବ ଭୟରୁ ବ୍ରହ୍ମ ପତିତପାବନ ।

ବ୍ରହ୍ମ ପିତା ବ୍ରହ୍ମ ମାତା ବ୍ରହ୍ମ ନରନାରୀତ୍ରାତା

ବ୍ରହ୍ମ ମଙ୍ଗଳବିଧାତା ବ୍ରହ୍ମ କରୁଣାନିଧାନ ।

ଜୀବର ପରମ ଗତି ବ୍ରହ୍ମ ସଖା ବ୍ରହ୍ମ ପତି

ବ୍ରହ୍ମ ଚରଣରେ ମତି ରହୁ ମୋର ଅନୁକ୍ଷଣ ।

•••

(୧୬)

(ପୂରବୀ–ଆଡ଼ାଠେକା)

ସମାଗତ ସାୟଂକାଳ ଚିନ୍ତ ଏବେ ପରାତ୍ପରେ

ଶାନ୍ତିନିକେତନ ତାଙ୍କ ଶ୍ରୀପଦ ବିଶ୍ୱ ମଧ୍ୟରେ ।

ବିଶ୍ରାମ ଲଭିବା ଆଶେ ଜୀବକୁଳ ଯେଝା ବାସେ

ନିଜ ନିଜ କାର୍ଯ୍ୟ ସାରି ଧାଉଁଛନ୍ତି ଆନନ୍ଦରେ ।

ରେ ସଂସାରକ୍ଳାନ୍ତ ମନ ବେଗେ କର ଅନ୍ୱେଷଣ

ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଚରଣାଶ୍ରମ ଏବେ ବ୍ୟାକୁଳ ଅନ୍ତରେ ।

•••

(୧୭)

(ପରଜ–ମଡ଼ତାଳୀ)

ମୋର ହୃଦୟ ରେ, କାହିଁକି ଏଡେ ଚପଳ;

ଅନା ଅନା ବାରେ ସନ୍ଧ୍ୟାଗଗନକୁ

ତେଜି ମିଛ କୋଳାହଳ ।

ଗୋଟି ଗୋଟି ହୋଇ ଆସୁଅଛି ଉଇଁ

ଆକାଶରେ ତାରାଦଳ;

କି ସୁନ୍ଦର ପ୍ରଭା କି ନୀରବ ଶୋଭା

ଦେଖି ନେତ୍ର ସୁଶୀତଳ ।

ନିଭୃତ ହୃଦୟ- ଆକାଶରେ ଯେବେ

ସେହିପରି ସୁବିମଳ,

ଭାବ-ତାରାପୁଞ୍ଜ ଉଇଁବ ନୀରବେ

ଜୀବନ ହେବ ସଫଳ ।

ଆହା କି ସୁନ୍ଦର ଭକ୍ତ ହୃଦଭାବ

ବ୍ରହ୍ମାଲୋକେ ସମୁଜ୍ଜ୍ୱଳ;

ସେହିପରି କେବେ       ସଦ୍ଭାବ ପ୍ରଭାରେ

ପୂରିବ ମୋ ଅନ୍ତସ୍ଥଳ ।

•••

(୧୮)

(ବାହାର–ଝାମ୍ପତାଳ)

•••

(୧୯)

ଗାଅରେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ନାମ ପୁଣ୍ୟ ସଙ୍ଗୀତ

ଯେ ନାମ ଘେନିଲେ ତୁଣ୍ଡେ ଖଣ୍ଡେ ଦୁରିତ ।

ନାମ-ସଂକୀର୍ତ୍ତନ ବାରେ କର ସର୍ବେ ରସନାରେ

ପିଅ ରେ ଭକତିଭରେ ନାମ-ଅମୃତ ।

ସେ ପବିତ୍ର ନାମ ହୃଦ ଧର ରେ ଧର ରେ ମୁଦେ

ପଳାଇବ ପାପ ତାପ ଶୋକ ତୁରିତ ।

ସେ ପାପହରଣ ନାମ ଧରିଲେ ପାପିର ପ୍ରାଣ

ପୁଣ୍ୟ ଶାନ୍ତି ପ୍ରେମାନନ୍ଦେ ହେବ ପୂରିତ ।

•••

(୨୦)

•••

(୨୧)

(ସିନ୍ଧୁ ଭୈରବୀ–ପୋସ୍ତ)

ଆସକ୍ତି ବାସନା ତେଜି କେବେ ଯିବି ଯୋଗଧାମେ ।

ଅନନ୍ତ ଇଚ୍ଛା-ଚରଣେ ବିସର୍ଜିବି ସର୍ବକାମେ ।

ସେ ଇଚ୍ଛା ସଙ୍ଗତେ ଯୁକ୍ତ ତେଣୁ ମୁଁ ହୋଇବି ମୁକ୍ତ

ଭୁଞ୍ଜିବି ଆନନ୍ଦ ଶାନ୍ତି ଗାଇ ସେ ପବିତ୍ର ନାମେ ।

ରିପୁଦଳର ଦାସତ୍ୱ      ପରିହରି ଶୁଦ୍ଧସତ୍ତ୍ୱ

ହିରଣ୍ମୟ ହୃଦାସନେ ପୂଜିବି ପ୍ରେମନିଧାନେ ।

ନିରନ୍ତର ଅନୁଗତ      ପାଳିବି ସନ୍ତାନବ୍ରତ

ସଶରୀରେ ସ୍ୱର୍ଗବାସ ଲଭିବି ହେ ପରିଣାମେ ।

•••

(୨୨)

(ଝିଁଝିଟ–କୀର୍ତ୍ତନ)

•••

(୨୩)

ବହି ଏତେ ପାପଭାର କେମନ୍ତେ ରେ ପ୍ରାଣ ମୋର

ରହିଛୁ ନିଶ୍ଚିନ୍ତ ଏ ସଂସାରେ ?

ପାପେ ତାପେ ନିରନ୍ତର ଦେହ ମନ ଜରଜର

ଦେଖ ରେ ଅନାଇ ଦେଖ ବାରେ !

ବିଷମ ଅବସ୍ଥା ତୋର ଜଡ଼ତା ନିରାଶା ଘୋର

ଘୋଟିଛି ହୃଦୟ ଅନ୍ଧକାରେ ।

ଆସକ୍ତିର ପ୍ରେମେ ମାତି କାଟୁଛୁ ତୁ ଦିବାରାତି

ନ ଚେତିଲୁ ବିଷମ ବିକାରେ ।

ତାରିବାକୁ ତୋତେ ହରି ଡାକୁଛନ୍ତି ଦୟା କରି

ଘେନରେ ଶରଣ ତାଙ୍କଠାରେ ।

ପଡ଼ିରହି ପାଦତଳେ ତାଙ୍କରି କରୁଣାବଳେ

ଅନାୟାସେ ଯିବୁ ଭବପାରେ ।

ନାହିଁ ରେ ଉପାୟ ଆନ ବିନା ସେ କୃପାନିଧାନ

ସମର୍ପ ସେ ପଦେ ଆପଣାରେ ।

ଧନ୍ୟ ହେବ ଦେହ ମନ ଧନ୍ୟ ହେବ ଏ ଜୀବନ

ତାଙ୍କ ପ୍ରେମ କରୁଣା ଆସାରେ ।

•••

(୨୪)

(ରାଗ–ବଙ୍ଗଳାଶ୍ରୀ)

ଆସ ଦୁଃଖୀ ତାପୀ ଉପାସନା ତୀର୍ଥେ

ଲଭିବ ଶାନ୍ତି ଅପାର,

ପରମ ପବିତ୍ର ଉପାସନା-ଭୂମି

ସର୍ବତୀର୍ଥ ମଧ୍ୟେ ସାର ।

ମହାତୀର୍ଥଭୂମି ଅତୁଲ୍ୟ ଜଗତେ

ଭକତ ହୃଦୟାଧାର,

ଅବତୀର୍ଣ୍ଣ ଯହିଁ ପାପତାପହାରୀ

ପୂର୍ଣ୍ଣବ୍ରହ୍ମ ନିର୍ବିକାର ।

ସେହି ସ୍ୱର୍ଗଭୂମି ସେହି ମୋକ୍ଷଧାମ

ଅମୃତ କୈବଲ୍ୟାଧାର,

ଯହିଁ ପୂଣ୍ୟଧାରା ଝରି ନିରନ୍ତର

ହରଇ କଳୁଷଭାର ।

ପ୍ରତି ପ୍ରାଣେ ପ୍ରାଣେ ଅଟେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ

ସେହି ତୀର୍ଥ ମହୋଦାର,

ଯାଅ ଯାଅ ତହିଁ ନ କର ବିଳମ୍ୱ

ଶୁଣ ଶୁଭ ସମାଚାର ।

•••

(୨୫)

(କାମୋଦୀ–ଏକତାଳୀ)

ସଂସାରଜନେ କର ଅବଧାନ

ସନ୍ତତେ ଡାକୁଛନ୍ତି ଭଗବାନ ।

ସନ୍ତାନ ସର୍ବେ ମୋର ତେଜିଣ ମୋହ ଘୋର

ଲଭ ରେ ସତ୍ୟବେଦ ଆତ୍ମଜ୍ଞାନ ।

ଆସିଲ କାହୁଁ ଭବେ ଭାଳିଲ ନାହିଁ ଲବେ,

ଲଭିବ କାହୁଁ ଏହି ଦେହ ପ୍ରାଣ ।

ଗମିବ କାହା ପାଶେ ଅନିତ୍ୟ ଦେହ ନାଶେ,

ଏ ସୃଷ୍ଟିଲୀଳା କହ କାହା ଭିଆଣ ?

ମାତିଛ ଏ ସଂସାରେ ନିରତେ ସୁଖାଶାରେ,

ଲୋଡୁଛ ନିତ୍ୟ ଧନ ଜନ ମାନ ।

ତଥାପି କାହିଁ ରେ ବିଚାର ଚିତ୍ତେ ଧୀରେ

ନୋହିଲ ତୃପ୍ତ କ୍ଷଣେ ମନପ୍ରାଣ ?

କାହାର ଅଭାବରେ ହେଜ ହେ ହେଜ ନରେ

ବିଷୟେ ବିଷ ସମ ହୁଅ ଜ୍ଞାନ ।

ପ୍ରାଣର ଇଷ୍ଟ ଯାହା କେ ମଣି ଦେବ ତାହା,

ଚିହ୍ନ ରେ ଚିତ୍ତେ ନିତ୍ୟ କରି ଧ୍ୟାନ ।

ପରମ ପିତାମାତା ଜୀବର ପରିତ୍ରାତା

ମୁଁ ଜୀବ ପାଶେ ନିତ୍ୟ ବର୍ତ୍ତମାନ ।

ଅଛି ମୁଁ ଦେଖ ଧ୍ୟାୟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ପ୍ରାଣସାଇଁ,

ମୋ ବିନୁ ଜୀବାତ୍ମାର ନାହିଁ ଆନ ।

ପାସୋରି ମୋର ସ୍ନେହ କେମନ୍ତେ ଧରି ଦେହ

ରହିଛି ବହି ପାପ କ୍ଳେଶମାନ ।

ଜାଗ ରେ ଏବେ ବେଗେ ଆସ ରେ ପ୍ରାଣବେଗେ

ସନ୍ତାନେ ଧାଇଁ ମୋର ସନ୍ନିଧାନ ।

•••

(୨୬)

(ସାହାନା–ଯତ୍‌)

•••

(୨୭)

(ଭୈରବ–ଠୁମରି)

ଜୟ କରୁଣାମୟ ମଙ୍ଗଳ ଆଳୟ

ଆନନ୍ଦ କଲ୍ୟାଣଦାତା ହେ

ପରମ ଶୋଭନ ଚିତ୍ତ ପ୍ରଲୋଭନ

ମଙ୍ଗଳ ପ୍ରେମବିଧାତା ହେ ।

ନିଖିଳ-ଈଶ୍ୱର ତୁମ୍ଭେ ପରାତ୍ପର

ଦିନସଖା ବିଶ୍ୱପିତା ହେ;

ପତିତପାବନ ଅଧମତାରଣ

ଏକମାତ୍ର ପିତା ମାତା ହେ ।

ବିପଦବାରଣ ସମ୍ପଦକାରଣ

ଭୟଭଞ୍ଜନ ଦୀନତ୍ରାତା ହେ;

ଭବ-ସିନ୍ଧୁ-ତରୀ ଚରଣ ତୁମ୍ଭରି

କିବା ସୁଧାମୟ ବାର୍ତ୍ତା ହେ ।

•••

(୨୮)

(ମୂଲତାନ–ଏକତାଲା)

ଜୟ ଅମୃତମୟ ଜୟ ବିଶ୍ୱ-ଆଶ୍ରୟ

ଜୟ ଜୟ ଦୀନହୀନତାରଣ,

ଜୟ ପରମେଶ୍ୱର ଜୟ ଶିବ ସୁନ୍ଦର

ଜୟ ଜୟ ମଙ୍ଗଳର କାରଣ ।

ତୁମ୍ଭର ପୟର ବନ୍ଦେ ଚରାଚର

କୋଟି ସୂର୍ଯ୍ୟ ଚନ୍ଦ୍ର ଭୁବନ,

ମହାପୁଲକରେ ନମନ୍ତି ପୟରେ

କୋଟି କୋଟି ଭକ୍ତଜୀବନ ।

ଜାଗ୍ରତ ବିଧାତା ବିଶ୍ୱ ପିତାମାତା

ପ୍ରାଣସ୍ୱାମୀ ଭବକାରଣ,

ମାଗଇ ଅଭୟ ପ୍ରଭୁ ଦୟାମୟ

କ୍ଲେଶକଳୁଷନାଶନ ।

•••

(୨୯)

(ହଂସ ସାରଙ୍ଗ–ଚୌତାଳ)

•••

(୩୦)

(ଆଶା–ଠୁମୁରି)

ପବିତ୍ର ଆନନ୍ଦେ ଆଜି ପାପୀ ବନ୍ଦେ

ହେ ପ୍ରଭୁ ତବ ପଦତଳେ,

ପାପେ ତାପେ ଶୋକେ ତବ ପ୍ରେମାଲୋକେ

ନିରେଖି ହୃଦୟକମଳେ ।

ଚୌଦିଗେ ସଂସାରେ ଦେଖି ଅନ୍ଧକାରେ

ତ୍ରାସେ ମୁଁ କାନ୍ଦିଲି ବିକଳେ;

ତେଣୁ କି ତୁମ୍ଭର ଜ୍ୟୋତି ମଙ୍ଗଳର

ଆଜି ହେ ଏ ପ୍ରାଣ ଉଜଳେ ।

ଦୁଃଖ ତାପେ ପାପୀ ଏତେକାଳ ଯାପି

ଆଶ୍ରୟ ଚରଣକମଳେ,

ଲଭିଲା କି ନାଥ, କାତର ଅନାଥ

ପୁଚ୍ଛଇ ଭାସି ଅଶ୍ରୁଜଳେ ।

ଶ୍ରୀମୁଖର ଭାଷା ଶୁଣି କେତେ ଆଶା

ଉପୁଜେ ଦୁଃଖୀ ମର୍ମସ୍ଥଳେ,

ମୃତ ଜନେ ପ୍ରାଣ କରିବେ ହେ ଦାନ

ଅଦ୍ଭୁତ କରୁଣାକୌଶଳେ ।

•••

(୩୧)

•••

(୩୨)

(ବିଭାସ–ଝାମ୍ପତାଳ)

•••

(୩୩)

(ବାହାର–ଏକତାଲା)

ଦେଖିଲେ ତୁମ୍ଭରି ଲୀଳା ସଖା ହେ, ଏହି ଜୀବନେ।

ଦ୍ରବଇ ପାଷାଣ ପ୍ରାଣ ଅଶ୍ରୁ ଗଳଇ ଲୋଚନେ।।

ରୋଗ ଶୋକ ତାପେ ପ୍ରଲୋଭନ ପାପେ

ଏ ପ୍ରାଣ ରହି ଗୋପନେ

ଦେଖୁଛ ଦଗ୍‌ଧ ହୃଦୟ ବେଦନା

ଶୁଣୁଛ ଦୁଃଖୀକ୍ରନ୍ଦନେ;

ଶୀତଳ କରୁଛ ପ୍ରାଣ ତାର ଅମୃତ ଶାନ୍ତି ସିଞ୍ଚନେ ।

ନ୍ୟାୟ-ଦଣ୍ଡ ଧରି ବସିଅଛ ହରି

ତୁମ୍ଭରି ଧର୍ମ-ଆସନେ,

କରୁଛ ପ୍ରହାର ଲଭୁଛି ଉଦ୍ଧାର

ଅପରାଧି ତବ ଶାସନେ;

ଧନ୍ୟ ମୋର ମନପ୍ରାଣ ତୁମ୍ଭରି ଲୀଳା ଦର୍ଶନେ ।

•••

(୩୪)

(ଝିଁଝିଟ–ଝାମ୍ପତାଳ)

ଜୟ ମା’ ଆନନ୍ଦମୟୀ ବିଶ୍ୱତାରିଣୀ

ଦୁଃଖ-ଭୟ-ନାଶିନୀ ସୁଖ-ଶାନ୍ତି-ଦାୟିନୀ ।

କୋଟିବିଶ୍ୱ-ପ୍ରସବିନୀ, ପାପାସୁରବିମର୍ଦ୍ଦିନୀ

ଭକ୍ତପ୍ରାଣନିବାସିନୀ ଭକ୍ତ ଜନନୀ ।

ମାଗୋ ତୋ ନୟନ ଦୃଷ୍ଟି କରଇ ଅମୃତ ବୃଷ୍ଟି

ଭାସଇ ଆନନ୍ଦେ ସୃଷ୍ଟି ଦିବା-ରଜନୀ ।

ସେ ପ୍ରେମବକ୍ଷର ସୁଧା ହରି ଭୁବନକ୍ଷୁଧା

ସେ ପୁଣ୍ୟ ଚରର ଏକା ପରଶମଣି ।

•••

(୩୫)

(ବଙ୍ଗଳାଶ୍ରୀ)

ତୁମ୍ଭ କୃପା ପୂର୍ଣ୍ଣ ଏହି ବସୁନ୍ଧରା

ବିଶ୍ୱ ପୂର୍ଣ୍ଣ ତୁମ୍ଭ ପ୍ରେମେ;

ପ୍ରତିକ୍ଷଣ ହରି କରୁଣାରେ ଭରି

ଭୁବନ ପାଳୁଛ ପ୍ରେମେ ।

ଏ ନବ ପ୍ରଭାତେ ଯୋଡ଼ି ବେନିହାତେ

ଡାକଇ ଆକୁଳ ପ୍ରାଣେ;

ଦିଅ ଦରଶନ ନାଥ ନିରଞ୍ଜନ

ରକ ଦୀନେ ସାବଧାନେ ।

ମହିମାର ଜୟ ଆହେ ପ୍ରେମମୟ

ଦେଖାଅ ବାରେ ଏ ପ୍ରାଣେ;

ବିନାଶି ଆସକ୍ତି ଦିଅ ପ୍ରେମ ଭକ୍ତି

ଘେନିଯାଅ ଶାନ୍ତିଧାମେ

•••

(୩୬)

(ବିଭାସ–ଝାମ୍ପତାଳ)

•••

(୩୭)

ବିଶ୍ୱବାନ୍ଧବ ପ୍ରଭୁ ମୋହରି ହେ,

ରଖ ଅନାଥଜନେ କୃପା ବିତରି ହେ ।

ଦେଖୁଅଛ ଏ ଜୀବନ କଳଙ୍କମୟ,

କୁବାସନା ପାପ-ପାଶେ ପଡ଼ି ଅଥୟ,

ରହିଅଛି ଅନାଇ, ଆହେ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡସାଇଁ

ତ୍ରାସେ କମ୍ପିତ ପ୍ରାଣ ବୁଦ୍ଧି ତ ଦିଶୁନାହିଁ

କାହିଁ ଲୁଚିବି ଯାଇ କିପରି ହେ ।

କ୍ଷମା କର ଦୀନଜନେ କ୍ଷମାସାଗର

କେ ବୁଝିବ ତୁମ୍ଭ ବିନା ଦୁଃଖ ମୋହର,

କେହି ତ ନାହିଁ ଭବେ କୃପା କରିବ ଲବେ

ତେଣୁ ଡାକଇ ଦୁଃଖୀ ଘୋର ଆରତ ରବେ,

ରଖ ହେ ପ୍ରଭୁ ମୁହିଁ ତୁମ୍ଭରି ହେ ।

•••

(୩୮)

•••

(୩୯)

(ବଙ୍ଗଳାଶ୍ରୀ)

ଗଭୀର ବିଷାଦେ ଘୋର ଅବସାଦେ

ଆସିଛି ହେ ତବ ପାଶେ,

ଦୟା କର ହରି ଦୁଃଖ ତାପ ହରି

ଉଦ୍ଧାର କର ଏ ଦାସେ ।

ଭବ-ପ୍ରବାସର ମୋହ ପ୍ରଲୋଭନେ

ଅସାର ସୁଖ-ବିଳାସେ,

ଗଲା ଦିନ ଚାଲି, ଏବେ ଏ ଜୀବନ

ବିଷାଦ-ସମୁଦ୍ରେ ଭାସେ ।

ସୁଖ-ମରିଚୀକା ପଛେ ଗୋଡ଼ାଇଲି

ପଡ଼ିଲି ନିରାଶାଗ୍ରାସେ,

ଦିଶୁନାହିଁ ବୁଦ୍ଧି କି କରିବି ହରି

ଏ ଘୋର ସଙ୍କଟ-ତ୍ରାସେ ।

ଦରିଦ୍ରସଙ୍ଖାଳି ତୁମ୍ଭ ପାଦପଦ୍ମେ

ଦିଅ ସ୍ଥାନ ଏ ହତାଶେ,

ହର ପାପାସକ୍ତି ପୂର୍ଣ୍ଣ କର ପ୍ରାଣ

ଅମୃତ ଆଶା ଆଶ୍ୱାସେ ।

•••

(୪୦)

(ଲଳିତ–ଆଡ଼ାଠେକା)

•••

(୪୧)

(ଲଳିତ–ଆଡ଼ାଠେକା)

•••

(୪୨)

(ଆଲେୟା ଜୟଜୟନ୍ତୀ–ଝାମ୍ପତାଳ)

•••

(୪୩)

(ବଙ୍ଗଳାଶ୍ରୀ)

ହୃଦୟକୁଟୀରେ ଆସ ଦୀନବନ୍ଧୁ

ଆସ ଏ ହୃଦ-କୁଟୀରେ;

ପାପର ସନ୍ତାପେ ଅତି ଜର୍ଜରିତ

ଡାକଇ ଦୀନ କାତରେ ।

ବହୁ ଆଶା କରି ଆସିଅଛି ଆଜ

ତୀର୍ଥରାଜ ଶ୍ରୀପୟରେ;

ଜାଣିଅଛି ପ୍ରଭୁ ସର୍ବସାରାରତ୍‌ସାର

ସେ ପଦ ବିଶ୍ୱ ମଧ୍ୟରେ ।

ଦୁଃଖୀ-ମନୋରଥ କର ହେ ପୂରଣ

ଉଇଁ ହୃଦୟ-ଅମ୍ୱରେ;

ଦରଶନ ଦିଅ ଜୀବନ ସାର୍ଥକ

ହେଉ ତୁମ୍ଭ ପ୍ରସାଦରେ ।

•••

(୪୪)

(ଆଶା–ଠୁମ୍‌ରି)

ଭୟଙ୍କର ଭବସିନ୍ଧୁ ହେ ଭୟହାରୀ !

ସାହା ନିରାଶର ଆନ କେ ଦୋସର

ହୋଇବ ହେ ତ୍ରାଣକାରୀ ।

ତାପିତ ଜୀବନ- ଶାନ୍ତି-ସୁଧାକର

ହେ ମୋହ ଦୁର୍ଦ୍ଦିନହାରୀ;

ତୁମ୍ଭେ କୃପାମୟ ହେଳେ ଉଦ୍ଧାରୁଛ

କୋଟି କୋଟି ନରନାରୀ ।

ଘୋର ଭୟାନକ ସଙ୍କଟରେ ପଡ଼ି

ଡାକଇ ଦୀନ ଭିଖାରି;

ଆସ ମହାପ୍ରଭୁ ତାର ହେ ତାର ହେ

ସର୍ବ ସଙ୍କଟ ନିବାରି ।

•••

(୪୫)

(ଆଶା–ଠୁମ୍‌ରି)

ଅଧମତାରଣ ଭୟବିନାଶନ

ଆସ ହେ ହୃୟଧାମେ;

ମହାଭୟଙ୍କର ପାପ-ନିଶାଚର

ଗର୍ଜଇ ଘୋର ସଂଗ୍ରାମେ ।

କାତର ଦୁର୍ବଳ ଭୀତ ନିଃସମ୍ବଳ

ଡାକଇ ବ୍ୟାକୁଳ ପ୍ରାଣେ;

ପାପାସୁର ଭୟ ନାଶ ଦୟାମୟ !

ତୋର ମୋତ ବ୍ରହ୍ମନାମେ

ଦେଇ ପୁଣ୍ୟବଳ ହୃଦୟ ନିର୍ମଳ

କର ହେ କୃପାବିଧାନେ,

ଆନନ୍ଦ ଅମୃତ ବିତର ସନ୍ତତ

ପୂର୍ଣ୍ଣ କର ଚିତ୍ତ ପ୍ରେମେ ।

•••

(୪୬)

(ଝିଁଝିଟ–ଯତ୍‌)

•••

(୪୭)

ଘୋଟି ଆସୁଅଛି ହେ, ଘୋର ଅନ୍ଧକାର ରାତି

କାହିଁ ଯିବି ପ୍ରଭୁ ଏ ମୋହ ଅନ୍ଧାରେ

ଆସ ହେ ଜ୍ୟୋତିର ଜ୍ୟୋତି ।

ତୁମ୍ଭେ ଥିଲେ ପାଶେ କି ଭୟ କାହାକୁ

ହେଳେ ଲଙ୍ଘିବି ବିପତ୍ତି;

ଦୁଷ୍ଟ ରିପୁକୁଳ ହୋଇବେ ନିର୍ମୂଳ

ନିର୍ମଳ ହୋଇବ ମତି ।

ତୁମ୍ଭ ପ୍ରେମମୁଖ ଦେଖି ପାସୋରିବି

ଅସାର ବିଷୟ-ପ୍ରୀତି;

ତୁମ୍ଭରି ଆଦେଶ ଭକ୍ତିଯୋଗ ପାଳି

ଶିଖିବି ସୁପୁତ୍ର ରୀତି ।

ଚିରକାଳ ମୋର ହୃଦେ ବାସ କର

ନାଶ ମୋର ପାପମତି;

ବିଷୟର ଘୋର ମୋହ ଦୂର ହେଉ

ଦିଅ ବହନ ମୁକତି ।

•••

(୪୮)

(ଲଳିତ–ଆଡ଼ା)

•••

(୪୯)

(ତୋଡ଼ିପରଜ–ଆଡ଼ତାଳୀ)

ଦୟାସାଗରେ ହେ, ଦେଖା ଦିଅ ଅଛ କାହିଁ ।

ତୁମ୍ଭ ବିନା ପ୍ରଭୁ ଏ ବିଶ୍ୱସଂସାର

କ୍ଷଣେ ଭଲ ନ ଲାଗଇ ।

ମୋହ-ଅନ୍ଧକାରେ ଅନ୍ଧ ମୋ ନୟନ

ଶ୍ରୀଚରଣ ଦିଶୁନାହିଁ;

ପାପ-ଯାତନାରେ ହୃଦୟ ଅଥୟ

ହେଉଛି ହେ ବିଶ୍ୱସାଇଁ ।

ଆକାଶ ସାଗର ଗିରି ବନ ନଦୀ

ଚରାଚର ବିଶ୍ୱ ଏହି,

ସଂସାର ବିଷାକ୍ତ ନୟନ ଅଗ୍ରତେ

କ୍ଷଣେ ସୁଦ୍ଧା ନ ଶୋଭଇ ।

ଜୀବନ ଯୌବନ ଧନ ମାନ ଜ୍ଞାନ

କାହିଁରେ ତ ଶାନ୍ତି ନାହିଁ;

ନିରାଶ ବ୍ୟାକୁଳ ଅବସନ୍ନ ଚିତ୍ତେ

ଡାକୁଅଛି ପ୍ରଭୁ ମୁହିଁ ।

ଦରଶନ ବାରେ ଦିଅ ପ୍ରାଣସଖା

ଭକ୍ତଜନ ଭାବଗ୍ରାହୀ;

ତୁମ୍ଭ ପାଦପଦ୍ମେ ସମର୍ପି ହୃଦୟ

ରହିବି ନିର୍ଭୟ ହୋଇ ।

•••

(୫୦)

(ସୁରଟମଲ୍ଲାର–ଏକତାଳ)

ପାଦପଦ୍ମେ ରଖ ମତି;

ହୃଦୟର ସ୍ୱାମୀ ପ୍ରଭୋ ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ

କୃପା କର ଦୀନ ପ୍ରତି ।

ପତିତପାବନ ତୁମ୍ଭେ କୃପାମୟ

ଗତିହୀନ ଜନ ମୁହିଁ ନିରାଶୟ,

ଦୁଃଖହାରୀ କହି ଆଉ ବିଶ୍ୱେ ନାହିଁ

ଜାଣିଅଛି ବିଶ୍ୱପତି ।

ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗେ ପ୍ରଭୁ ସଂସାର-ଶ୍ମଶାନ,

ଭୟରେ ହୃଦୟ ସଦା କମ୍ପମାନ,

ଦେଇ ପୁଣ୍ୟବଳ ପ୍ରେମ-ଶାନ୍ତି-ଜଳ

କିଏ ଫେଡ଼ିବ ଦୁର୍ଗତି ।

କିସ ଜଣାଇବି ଦେଖୁଛ ମୋ ଦଶା,

ପାଦପଦ୍ମେ ମୋର ସକଳ ଭରସା,

ରହୁ ତହିଁ ମୋର ମନ-ମଧୁକର

ନିଶ୍ଚେ ଘୁଞ୍ଚିବ ଦୁର୍ଗତି ।

କେବେ ହେବ ପ୍ରଭୁ ସେ ଶୁଭ ମୁହୂର୍ତ୍ତ,

ଦୁଷ୍ଟ ରିପୁଦଳ ହେବେ ପରାଭୂତ,

ହେବ ଏ ପ୍ରାଣର ରାଜରାଜେଶ୍ୱର

ଘେନିବ ମୋର ପ୍ରଣତି ।

ଚରଣକମଳୁ ଅମୃତ ପିଇବି,

ସକଳ ହୃଦୟେ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ପୂଜିବି,

ସଦା ସର୍ବ ସ୍ଥାନେ ତୁମ୍ଭ ନାମ ଗାନେ

ଲଭିବି ପୁଣ୍ୟ-ସମ୍ପତ୍ତି ।

•••

(୫୧)

(ଭୈରବ–ଝୁଲା)

•••

(୫୨)

(ମୂଲତାନ–ଯତ୍‌)

•••

(୫୩)

(ଭୈରବ–ଏକତାଳୀ)

କୋଟି ଜଗତର ରାଜରାଜେଶ୍ୱର

ବିରାଜ ହୃଦୟ-ଗଗନେ,

ପ୍ରଭୋ ନିରଞ୍ଜନ ଡାକେ ଦୀନ ଜନ

ଅବନତ ତବ ଚରଣେ ।

ଚିରସଖା ମୋର ଅନ୍ତରତମ,

କେ ଅଛି ସଂସାରେ ତୁମ୍ଭରି ସମ ?

ଚିର ପିତା ମାତା ସହାୟ ମମ

ଚିରସଙ୍ଗୀ ମମ ଜୀବନେ ।

ଭୁବନବରେଣ୍ୟ ଭୟଭଞ୍ଜନ

ସର୍ବଶୁଭଦାତା ଶାନ୍ତିସଦନ

ଦୂରିତ-ତିମିର ହର ଶରଣ

ଅଛ ସଖା ପ୍ରାଣେ ଗୋପନେ ।

ଦଗ୍‌ଧହୃଦୟ- ଶାନ୍ତି ଚନ୍ଦନ

ଆନନ୍ଦ-ଆଳୟ ପ୍ରାଣନନ୍ଦନ

ନିଖିଳ ଜଗତେ ଅମୃତ-ଧନ

ବିତରୁଛ ପ୍ରଭୋ ଗୋପନେ ।

•••

(୫୪)

(ବଙ୍ଗଳାଶ୍ରୀ)

ଦିଅ ଯା ଦେବାର ସୁଖ କିବା ଦୁଃଖ

ଯାହା ଇଚ୍ଛା ହେ ତୁମ୍ଭର;

ତଥି ମଧ୍ୟେ ଯେହ୍ନେ କେବଳ ମଙ୍ଗଳ

ଦେଖୁ ଏ ନେତ୍ର ମୋହର ।

ଫଳୁ ଅବା ମରୁ ଆଶା-ଲତା ମୋର

ସଂସାର-ବନ ମଧ୍ୟର;

ପଦଚ୍ଛାୟାତଳେ ରଖିଅଛ ମୋତେ

ବୋଲିବି ମୁଁ ନିରନ୍ତର ।

ବିପଦ-କ୍ଳେଶର ତୀବ୍ର କଶାଘାତ

ସମ୍ପଦର ସ୍ନେହାଦର;

ସବୁରି ମଧ୍ୟରେ ତୁମ୍ଭ ଇଚ୍ଛା ଜୟ

ହେଉ ଆହେ ପ୍ରାଣେଶ୍ୱର ।

•••

(୫୫)

(ଭାଟିଆରି–ଆଡ଼ତାଳୀ)

ଅନୁକ୍ଷଣ, ଦୁର୍ବଳ-କାତରେ ଦିଅ ଦରଶନ ।।

ଅନ୍ତରେ ବାହାରେ ରିପୁଦଳ

ତରଜନ୍ତି କରି କୋଳାହଳ;

ବିଷମ ସଂକଟେ ପଡ଼ି ଡାକଇ ମୁଁ

ଅନାଥ ଅଧମ ଅକିଞ୍ଚନ ।

ଅଭୟ ଘୋଷଣା ଶ୍ରୀମୁଖର

ଶୁଣାଅ ହେ ବାରେ ପ୍ରାଣେଶ୍ୱର,

ଅକାତରେ ତେବେ ତୁମ୍ଭ ଜୟ ଘୋଷି

ଭେଟିବି ସକଳ ରିପୁଗଣ ।

ଅନ୍ୟ ଭିକ୍ଷା ନାହିଁ ଶ୍ରୀଚରଣେ

ତୁମ୍ଭ ଇଚ୍ଛା ଜୟ ଏ ଜୀବନେ;

ଦେଖାଅ ବହନ ବିଘ୍ନବିନାଶନ

ହେ ଭୟଭଞ୍ଜନ ନିରଞ୍ଜନ ।

•••

(୫୬)

(ଦେଶାକ୍ଷ–ତ୍ରିପଟା)

•••

(୫୭)

(ଝିଁଝିଟ ଖମ୍ୱାଜ–ଯତ୍‌)

ଏ ଜୀବନ ଦେଖ ପ୍ରଭୁ କେମନ୍ତ ଅସାର

ଫଳହୀନ ତରୁସମ ଧରଣୀର ଭାର ।

କାମ କ୍ରୋଧ ଲୋଭ ମୋହେ ସଦା ଏ ହୃଦୟ ଦହେ

ଘୋଟିଅଛି କୁଟିଳତା ଦ୍ୱେଷ ଅହଙ୍କାର ।

ଏହି ଯେ ଜୀବନ ମନ ରହିଅଛି ଅଚେତନ

ଗ୍ରାସିଛି ତାହାକୁ ପ୍ରଭୁ ବିଷମ ବିକାର ।

ଆହେ ପ୍ରଭୁ ଦୟାମୟ ଅନାଥଜନ ଆଶ୍ରୟ

ଫେଡ଼ ଏ ଦୁର୍ଗତି ମୋର କୃପାପାରାବାର ।

•••

(୫୮)

(ଝିଁଝିଟ–ଏକତାଳ)

•••

(୫୯)

(ମୁଲତାନ–ଆଡ଼ାଠେକା)

•••

(୬୦)

(ମୁଲତାନ–ଆଡ଼ାଠେକା)

•••

(୬୧)

(କାମୋଦୀ–ଏକତାଳୀ)

ଭରସା ଏକମାତ୍ର ଶ୍ରୀପଦ ହେ,

ପରମପିତା ଶୁଭବରଦ ହେ ।

ଛାଡ଼ି ଚରଣାଶ୍ରୟ ଭ୍ରମି ସଂକଟମୟ

ଭବେ ହରାଇ ସର୍ବ ସମ୍ପଦ ହେ,

ଆସିଅଛି ଲେଉଟି ପାପ-ପଙ୍କରୁ ଉଠି

ବିନାଶ ବିଭୁ ସର୍ବ ବିପଦ ହେ ।

ପାପ-କୁହୁକେ ପଡ଼ି ମୋହ-ଜାଲରେ ଜଡ଼ି

ଆଦରିଥିଲି ତୁମ୍ଭ ବିଚ୍ଛେଦ ହେ,

ଏବେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଘୋର ବିନାଶି ଧୈର୍ଯ୍ୟ ମୋର

ଅଥୟ କରୁଅଛି ଏ ହୃଦ ହେ ।

ଆସିଛି ଯେଣୁ ଧାଇଁ ରଖ ହେ ପ୍ରାଣସାଇଁ

ଅନାଥ ଜନେ ହରି ଶୁଭଦ ହେ,

ଗଲେ ଏ ପ୍ରାଣ ଯାଉ ଛାଡ଼ିବି ନାହିଁ ଆଉ

ତୁମ୍ଭେ ମୋହର ସର୍ବ-ସମ୍ପଦ ହେ ।

•••

(୬୨)

(ତୋଡ଼ିପରଜ–ଆଡ଼ତାଳୀ)

ଶୁଭବିଧାତା ହେ, କର ହେ ଶୁଭ ବିଧାନ;

ଆଜି ଶୁଭକ୍ଷଣେ ତୁମ୍ଭ ଶ୍ରୀଚରଣେ

ଏ ଅନାଥେ ଦିଅ ସ୍ଥାନ ।।

ବର୍ଷ ଗଲା ଚାଲି ବୃଥା ଭାଳି ଭାଳି

କରି ନାନା ପାପମାନ,

ନବ ବର୍ଷ ଆଜି ଆସିଅଛି, ପଦେ

ଦିଅ ମୋତେ ନବ ପ୍ରାଣ ।

ପାପେ ତାପେ ପ୍ରଭୁ ଏ ହୃଦୟଦେଶ

ବିକଟାଳ ଶମଶାନ,

ନିରାଶ୍ୱାସ ହୋଇ ଡାକୁଅଛି ମୁହିଁ

ଆସ ଆଶାର ନିଦାନ ।

ଶ୍ରୀପଦ ପରଶେ କ୍ଷଣକେ ହୃଦୟେ

ଦୁଃଖ ହେବ ଅବସାନ;

ପୁଣ୍ୟ ନିର୍ଝରିଣୀ ହେବ ପ୍ରବାହିତ

ଶୀତଳ ହୋଇବ ପ୍ରାଣ ।

ତବ ଆଶୀର୍ବାଦେ ହେବ ନବୀଭୂତ

ଏ ହୃଦୟ ମ୍ରିୟମାଣ,

ପ୍ରେମାନନ୍ଦେ ମାତି       ଭକ୍ତ ଦଳ ସଙ୍ଗେ

କରିବି ହେ ନାମଗାନ ।

ଜୀବନ ସମର୍ପି ତବ ପାଦତଳେ

କରିବି ଅମୃତ ପାନ,

ଦେଲ ଆଶା ଯଦି କୃପା କରି ତାହା

ପୂର୍ଣ୍ଣ କର ଭଗବାନ ।

•••

(୬୩)

ଭିକ୍ଷା ମାଗଇ ଚରଣେ,

ଦୀକ୍ଷା ଦିଅ ଜ୍ଞାନଦାତା ମହାପ୍ରଭୁ ଏ ମୂଢ଼ଜନେ ।

ମୋହ ଘନ ଅନ୍ଧକାରେ ବେଷ୍ଟିତ ମୁହିଁ ସଂସାରେ

ଭୟେ ବିକମ୍ପିତ ପ୍ରାଣ ରିପୁ ଗର୍ଜନେ;

ଏକାକୀ ଯିବି ହେ କାହିଁ ଏ ଘୋର ବନେ

ଆସ ଆସ ଆସ ଆସ ମହାପ୍ରଭୁ ରଖ ଏ ଅକିଞ୍ଚନେ ।

କେତେ କେତେ ବର୍ଷ ହରି ଗମଲି ଦୁଶ୍ଚିନ୍ତା କରି

ନ ଚିନ୍ତିଲି କାହୁଁ ଆସିଅଛି ଭୁବନେ;

କାହିଁ ସେ ସ୍ୱଦେଶ ମୋର ନ ଭାଳେ ମନେ,

ଦେଖାଅ ଦେଖାଅ ପଥ ମହାପ୍ରଭୁ ଦେଇ ଜ୍ୟୋତି ଲୋଚନେ ।

ଶ୍ରୀଚରଣ ଛାୟାତଳେ ବସାଇ ନିତ୍ୟ ବିରଳେ

ତୁମ୍ଭ ପୁଣ୍ୟ ଶାନ୍ତିଜଳ ସିଞ୍ଚ ଜୀବନେ,

ସତ୍ୟ ଜ୍ଞାନ ଦୀକ୍ଷା ଏବେ ଦିଅ ଏ ମନେ;

ତାର ତାର ଜଗଦୀଶ ମହାପ୍ରଭୁ ମୂଢ ଅନାଥ ଜନେ ।

•••

(୬୪)

(ଶଙ୍କରାଭରଣ ଆଠତାଳୀ)

ପାପର ଜ୍ୱାଳା କେତେ ସହିବି ହେ,

କା ଆଗେ ଦୁଃଖ ମୋର କହିବି ହେ ।

ରିପୁର ନିର୍ଯ୍ୟାତନ ପାପ ତାପ ଦହନ

ପ୍ରାଣେ ଅନର୍ଥ କେତେ ବହିବି ହେ ।

ଯାଉଛି ଦିନ ସରି କହ କେମନ୍ତେ ହରି

ଏ ପାପ-ପଶୁଁ ମୁକ୍ତ ହୋଇବି ହେ ।

କଳଙ୍କ ରେଖାମୟ ଦେଖ ହେ ଏ ହୃଦୟ

ଆଜି ଶ୍ରୀପଦ ତୀର୍ଥେ ଧୋଇବି ହେ ।

ଲଭିବି ଶୁଭ୍ର ପ୍ରାଣ ହେବ ଜ୍ୱାଳା ନିର୍ବାଣ

ଶ୍ରୀପଦ ଛାୟାତଳେ ରହିବି ହେ ।

•••

(୬୫)

(ପଞ୍ଚମବରାଡ଼ୀ–ତ୍ରିପଟା)

ଧନ୍ୟ ହେ ମଙ୍ଗଳମୟ, ନିଖିଳଭୁବନାଶ୍ରୟ

ଭକତର ବାଞ୍ଛାକଳ୍ପତରୁ,

ପ୍ରେମାନନ୍ଦ ସୁଧାଝର ଝରୁଅଛି ନିରନ୍ତର

ତୁମ୍ଭ ଶ୍ରୀଚରଣକମଳରୁ ହେ ମହାପ୍ରଭୁ ।

ଅନାଥଶରଣ ପିତା ମାତା

ଅଗତି ଜନର ପରିତ୍ରାତା,

ସଂସାର-ଜଳଧି ସେତୁ, ପୁଣ୍ୟ ଶାନ୍ତି ଭକ୍ତି ହେତୁ

ଏକା ତୁମ୍ଭେ ସର୍ବସୁଖଦାତା ହେ ମହାପ୍ରଭୁ ।

ଜାଣିଛି ତୁମ୍ଭେ ମୋହର ଅଟ ହେ ହୃଦୟେଶ୍ୱର

ଆସ ଆସ ଏ ହୃଦେ ବହନ;

ଚଞ୍ଚଳବାସନାଦଳ ରିପୁବର୍ଗ କୋଳାହଳ

ଏ ହୃଦରୁ କରୁ ପଳାୟନ ହେ ମହାପ୍ରଭୁ;

ସର୍ବ ପାପ ସନ୍ତାପ ହରଣ

ଅଟେ ତବ ଅଭୟ ଚରଣ

ଆନନ୍ଦେ ହୃଦ-କୁଟୀରେ ନୀରବେ ନୟନନୀରେ

ଏକାନ୍ତେ ପୂଜିବି ଅନୁକ୍ଷଣ ହେ ମହାପ୍ରଭୁ ।

ପଦତଳେ ବସିବାର କେଡ଼େ ବଡ଼ ଅଧିକାର

ଦେଇଛ ଏ ଦୀନହୀନ କୀଟେ;

ନିମିଷେ ବସନ୍ତେ ତହିଁ ଭୂଷିତ ଦିଶଇ ମୁହିଁ

ଜ୍ୟୋତିର୍ମୟ ଅମର କିରୀଟେ ହେ ମହାପ୍ରଭୁ;

ଫୁଟଇ ମୋ ମନ-ଶତଦଳ

ପୂରେ ପ୍ରାଣେ ପୁଣ୍ୟ ପରିମଳ,

ଅନାଇଲେ ତୁମ୍ଭ ମୁଖେ ହୁଏ ହୃଦ ସ୍ୱର୍ଗସୁଖେ

ବିଷ୍ପାରତ ପ୍ରସନ୍ନ ବିମଳ ହେ ମହାପ୍ରଭୁ ।

•••

(୬୬)

(ବଙ୍ଗଳା ସଙ୍ଗୀତର ଅନୁବାଦ)

(ଲଳିତ–ଯତ୍‌)

ଦେ ମା’ ଭକ୍ତିଭାବ ଏ ଜୀବନେ

ଅବିଶ୍ୱାସ ନାଶ ମା’ ବହନେ ।

ପବିତ୍ର ଭକ୍ତି ନୟନେ ଦେଖିବି ମା’ ପ୍ରେମାନନେ

ପ୍ରେମାନନ୍ଦ ଭୁଞ୍ଜିବି ଗୋପନେ,

ଭକ୍ତଦଳେ ମିଶି ପୂଜିବି ଚରଣେ ।

ଭକତ ଶ୍ରବଣେ ନାମ ଶୁଣି ହେବି ଶୁଦ୍ଧକାମ

ତବ ବାଣୀ ଶୁଣିବି ଶ୍ରବଣେ,

କରୁଣା କର ମା’ ଏ ଅଧମ ଜନେ ।

ଦେ ମା’ ଭକ୍ତର ବାସନ ଦେ ମା’ ଏ ଅଧମ ଜନେ।

ଭକ୍ତ ସଙ୍ଗେ ତୋ ଗୁଣ କୀର୍ତ୍ତନେ,

ଯାଉ ମୋ ଦିନ ଶ୍ରୀପଦସେବନ ।

ଦେ ମା’ ଭକ୍ତର ବିଶ୍ୱାସ ଦେ ମା’ ଭକ୍ତର ପ୍ରୟାସ

ଭକ୍ତର ଚେତନା ଦେ ମା’ ମନେ,

ମୋର ସବୁ ଆଶା ଅଭୟ ଚରଣେ ।

•••

(୬୭)

(କାମୋଦୀ–ଆଦିତାଳ)

ତୋ ସନ୍ତାନ ମୁହଁ ମା’ ଗୋ କାହାକୁ ମୁଁ ଡରିବି,

ଭୟ ଶଙ୍କା ଆସିଲେ ମା ତୋ ଶ୍ରୀହସ୍ତ ଧରିବି ।।

ବେଢ଼ିଲେ ମା’ ରିପୁଗଣ ତୋର ନାମ ସୁଦର୍ଶନ

ଘେନି ସେ ଅରାରିବଳ ନିମିଷେ ସଂହାରିବି ।

ମରଣର ବିଭୀଷିକା ନାଶିବୁ ତୁ ଅମ୍ବିକା

ପଦତରୀ ଅବଲମ୍ବି ଭବସିନ୍ଧୁ ତରିବି ।

•••

(୬୮)

•••

(୬୯)

ହରି ଅଧମ-ଉଦ୍ଧାରକାରୀ ହେ,

ମୋତେ ରଖ ପାପରୁ ଉଦ୍ଧାରି ହେ ।

ଆଉ କାହା ଆଗେ କହିବି ମୋ ଦୁଃଖ

କେ ଶୁଣିବ ମୋ ଗୁହାରି ହେ ।

କେ ନାହିଁ ମୋର ନିଖିଳ ସଂସାରେ

ତୁମ୍ଭ ବିନା ଦୁଃଖହାରୀ ହେ ।

ଭାସୁଛି ବିକଳେ ସଂସାର-ସମୁଦ୍ରେ

ସେ ସମୁଦ୍ର କର ପାରି ହେ ।

•••

(୭୦)

(ବଙ୍ଗଳା ସଙ୍ଗୀତର ଅନୁବାଦ)

ଦଶା କି ହେବ ମୋହରି,

ଯଦି ମୁଁ ପାତକୀ ବୋଲି ତେଜିବ ହେ ପ୍ରାଣଈଶ୍ୱର ।

ପାପେ ଦହୁଛି ଏ ପ୍ରାଣ କର ମୋତେ ଶାନ୍ତିଦାନ

କରୁଣାନିଧାନ ପ୍ରଭୁ ଶାନ୍ତିସାଗର,

ସହି ନ ପାରେ ଜ୍ୱାଳା ଅତି କାତର;

ଅନାଥଶରଣ ପ୍ରଭୁ ଦୀନଜନେକରୁଣା କର ।

ତୁମ୍ଭ ହସ୍ତେ ଏ ଜୀବନ କରୁଅଛି ସମର୍ପଣ

ରଖ ଅବା ମାର ପ୍ରଭୁ ହେ ପରାତ୍ପର;

କାହା ପାଶେ ଜଣାଇବି ଦୁଃଖ ମୋହର;

ଶୂନ୍ୟ ଦିଶେ ତ୍ରିଭୁବନ ବିକଳ ଏ ଦୁଃଖୀ-ଅନ୍ତର ।

ବିଚାରକୁ ଆସେ ଯାହା ଦିଅ ଦଣ୍ଡ ପ୍ରାଣନାହା

ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ କର ପ୍ରଭୃ ପାପୀ ଅନ୍ତର;

ଏ ମହାପାତକୀ ମଲେ ହସ୍ତେ ତୁମ୍ଭର

ଲଭିବ ହେ ନବ ପ୍ରାଣ ମହାପ୍ରଭୁ କୃପାସାଗର ।

•••

(୭୧)

(କାମୋଦୀ–ଆଠତାଳୀ)

•••

(୭୨)

ଦୁଃଖେ କାନ୍ଦଇ ଧରଣୀ,

ଦୁଃଖଭାର ହର ତାର ଦୟାମୟୀ ବିଶ୍ୱଜନନୀ ।

ଦେଖ କୋଟି କୋଟି ଲୋକେ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ସନ୍ତାପ ଶୋକେ

ରହିଛନ୍ତି ଅବସନ୍ନ ଦିବା-ରଜନୀ,

ଜୀବନ ବିଷମଭାର, ଦିବସ ଗଣି,

ସେ ଦୁଃଖ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଶୋକ ହର ମା’ ଗୋ ଦୁଃଖନାଶିନୀ ।

ଅବିଦ୍ୟାର ଅନ୍ଧକାରେ ସଂସାର-ମୃଗତୃଷ୍ଣାରେ

ବୁଲୁଛନ୍ତି ଶତ ଶତ ବିଷୟୀ ଧନୀ

ଅନିତ୍ୟ କ୍ଷଣ ଭୁଙ୍ଗୁରେ ଶାଶ୍ୱତ ମଣି;

ନାଶି ସର୍ବ ମୋହ ଭ୍ରାନ୍ତି ଉଦ୍ଧାର ମା’ ବିଶ୍ୱପାବନୀ ।

•••

(୭୩)

•••

(୭୪)

(ପିଲୁ ବାରୁଆ–ଯତ୍‌)

•••

(୭୫)

(ଝିଁଝିଟ – ଏକତାଳ)

ତୁମ୍ଭେ ହେ ଅତଳସ୍ପର୍ଶ ଅଗାଧ ଅମୃତରାଶି,

ପ୍ରାଣ ସେ ଅମୃତେ ବୁଡ଼ି ରହିବାକୁ ଅଭିଳାଷୀ ।

ସେ ଅମୃତ-ସରୋବରେ ବୁଡ଼ାଇ ଦିଅ ହେ ଥରେ,

ସେ ମାଧୁରୀ ଭୁଞ୍ଜଇ ଯେ ସେହି ତ ସ୍ୱରଗବାସୀ ।

ମଜାଇ ସେ ସୁଧାହ୍ରଦେ ଭୁଞ୍ଜାଇ ଦେବ ସମ୍ପଦେ

ରଖିବି କି ସତେ ମୋତେ ଏ ପାପ-ସନ୍ତାପ ନାଶି

•••

(୭୬)

ଆସ ଦରିଦ୍ର କୁଟିରେ,

ଦୁଖିଃବନ୍ଧୁ ଭକ୍ତଜନେ ଦୟାବିଧିରେ ।

ବ୍ରହ୍ମନାମ ମହାଧନ ମାଗୁଅଛି ଅକିଞ୍ଚନ

କାତରେ ମାଗୁଛି ପଡ଼ି ଭବାବ୍‌ଧିତୀରେ,

ଆସିଅଛ ଦୟା କରି ନାମ-ଧନ ପ୍ରାଣେ ଧରି

ବିତର ସେ ମହାଧନ ଆଜି ଦୁଃଖୀରେ;

ସେ ସମ୍ୱଳେ ତରିଯିବି ଏ ଭବ-ନୀରେ ।

ଭକ୍ତମୁଖେ ବ୍ରହ୍ମନାମ ଅଭକ୍ତ ପାଷାଣ୍ଡ ପ୍ରାଣ

ଶୁଣି ହେବ ପୂର୍ଣ୍ଣକାମ ଆଜି ମହୀରେ,

ପୂର୍ଣ୍ଣ କର ଦୀନ ଆଶା ଶୁଣାଇ ସ୍ୱର୍ଗର ଭାଷା

ଘେନିଯାଅ ପାପୀ ଜନେ ସ୍ୱର୍ଗ ମନ୍ଦିରେ;

ମାଗୁଅଛି ଏହି ଭିକ୍ଷା ପ୍ରଣତଶିରେ ।

•••

(୭୭)

(ଝିଁଝିଟ–କୀର୍ତ୍ତନ)

ବିଭୁ ପ୍ରେମସିନ୍ଧୁନୀରେ ଶୁଭବିଧାନର ତରୀ,

ଭାସଇ ରେ ମହାନନ୍ଦେ ମହାପୁଣ୍ୟ ତେଜ ଧରି ।

ଛଡ଼ାଇ ଏହି ଧରଣୀ ଚଢ଼ାଇଣ ସେ ତରଣୀ

ଘେନିଯାଉଛନ୍ତି ପ୍ରଭୁ ବିଶ୍ୱକର୍ଣ୍ଣଧାର ହରି

ଦୁରନ୍ତ ନିଷାଦ କାଳ ବିସ୍ତରିଲା ଘୋର ଜାଲ

କିନ୍ତୁରେ ପରାସ୍ତ ହେଲା ଆତ୍ମା ନ ପାରିଲା ଧରି ।

ଘୋର କାଳକବଳରୁ ଉଦ୍ଧାରନ୍ତି ଜଗଦ୍‌ଗୁରୁ

ଦେଖ ଦେଖ କୃପାବଳେକେତେ ଆତ୍ମା ହେଲେ ପାରି ।

•••

(୭୮)

(ଜୟଜୟନ୍ତି–ଝାମ୍ପତାଳ)

ନୟନ-ଅତୀତ ସେହି ପରଲୋକ-ମହାଳୟେ,

ଆସ ଯିବା ସଶରୀରେ ତେଜି ସକଳ ସଂଶୟେ ।

ମହା ସେ ଅମୃତ ଲୋକ ନାହିଁ ଯହିଁ ମୃତ୍ୟୁ-ଶୋକ

ଅନନ୍ତ ମିଳନଭୂମି ସର୍ବ ହଅଦୟେ ହୃଦୟେ ।

ଶୋକେ ଜର୍ଜରିତ ପ୍ରାଣ କାହିଁକି ବ୍ରହ୍ମସନ୍ତାନ

ଛନ୍ତି ସର୍ବେ ପ୍ରିୟଜନ ତହିଁ ଅଭୟ ଆଶ୍ରୟେ ।

ଯୋଗୀ ଋଷି ମହାଜନ କଲେ ଯହିଁକି ଗମନ

ଆମ୍ଭର ଆତ୍ମୀୟ ଜନ ଯାଉଛନ୍ତି ସେ ନିଳୟେ ।

ବିଶ୍ୱାସେ ଆଶ୍ୱାସ ଲଭି ଦେଖେ ସେ ଅମୃତ ଛବି

ସେ ଧାମେ ଅମର ସର୍ବେ ଜିଣି ଶୋକ-ମୃତ୍ୟୁଭୟେ ।

•••

(୭୯)

(ବେହାଗ–ଆଡ଼ାଠେକା)

ଏ ଶୋକ ଅନ୍ଧାରେ;

ତୁମ୍ଭରି ଅମୃତ ଜ୍ୟୋତି ଦେଖାଅ ହେ ବାରେ ।

ଚୌଦିଗେ ମୃତ୍ୟୁ ଡଗର ବୁଲୁଅଛି ନିରନ୍ତର

ଘେନିଯାଉଅଛି କେତେ ଆତ୍ମୀୟ ସଖାରେ ।

ପ୍ରତି ପ୍ରାଣେ ଶୋକଚ୍ଛାୟା ବିକଳେ କାନ୍ଦଇ ମାୟା

ଦିଅ ହେ ସାନ୍ତ୍ୱନା ଏହି ଘୋର ନିରାଶାରେ ।

ମୃତ୍ୟୁ ମଧ୍ୟେ ପ୍ରଭୁ ତବ ଅମୃତର ମହୋତ୍ସବ

ଦେଖାଇ ବିନାଶ ନାଥ ଭୟ-ଭାବନାରେ ।

•••

(୮୦)

(ଠୁମୁରି)

•••

(୮୧)

(ଲଳିତ–ଆଡ଼ାଠେକା)

ଏ ସଂସାର ରଙ୍ଗଭୂମି ତୁମ୍ଭେ ତାର ସୂତ୍ରଧର

ନିତ୍ୟ ନବ ନବ ଆତ୍ମା ଦେଖାଉଛ ଅନିବାର ।

ଅଦୃଶ୍ୟ ନେପଥ୍ୟ ଦେଶ ତେଜି କି ପୁଣ୍ୟ ସନ୍ଦେଶ

ଆଣୁଛନ୍ତି ଭବେ ତବ ନବ ନବ ପରିକର ।

ଆଜି ଏ ଗୃହେ କି ରଙ୍ଗେ ନବମାତାର ଉତ୍‌ସଙ୍ଗେ

ନବାନନ୍ଦପ୍ରଦ ନବଶିଶୁ ଶୋଭେ ମନୋହର ।

ଅଙ୍କ ଗର୍ଭାଙ୍କ କ୍ରମେ ତୁମ୍ଭରି ଚରଣାଶ୍ରମେ

ତୁମ୍ଭରି ମଙ୍ଗଳଲୀଳା ଦେଖାଇ ହେ ଅନିବାର ।

ତୁମ୍ଭରି ପୁଣ୍ୟ ଆନନ୍ଦେ ନୂତନ ଗାୟତ୍ରୀଛନ୍ଦେ

ଏହାର ଜୀବନବେଦ ରଚ ବ୍ରହ୍ମ ପରାତ୍ପର ।

•••

(୮୨)

(ଭାଟିଆରି–ଆଡ଼ତାଳୀ)

ଶୁଭକ୍ଷଣେ,

ଏ ଯୁଗଳହୃଦ ରଖ ଶ୍ରୀଚରଣେ ।

ତୁମ୍ଭରି ନପ୍ରେମର ଜଗତରେ

ପ୍ରେମେ ଦୋହେଁ ପରସ୍ପରେ,

ଆସିଛନ୍ତି ଆଜି ଆଶୀର୍ବାଦ ଆଶେ

ପବିତ୍ର କର ହେ ଏ ମିଳନେ ।

ବେନି ହୃଦ ବେନି ହସ୍ତ ଧରି

ବିଶ୍ୱପୁରୋହିତ ଆହେ ହରି,

ଯୁଗଳ ହୃଦୟ କରି ଦିଅ ଏକ

ତୁମ୍ଭ ପ୍ରେମ-ମନ୍ତ୍ର ଉଚ୍ଚାରଣେ ।

ବିଘ୍ନବାଧା ସବୁ କରି ଦୂର

କର ଏ ମିଳନ ସୁମଧୁର,

ପ୍ରେମବ୍ରତେ କରି ଦୁହିଙ୍କି ଦୀକ୍ଷିତ

ଘେନିଯାଅ ପ୍ରେମ-ନିକେତନେ ।

•••

(୮୩)

ଦଶ ଦିଗ ପୂର୍ଣ୍ଣ କରି ମହାଆବିର୍ଭାବେ ହରି

ବିରାଜିଛ ନିଜ ମହିମାରେ,

ସେ ଗମ୍ଭୀର ଆବିର୍ଭାବେ ବୁଡ଼ିବି ଗମ୍ଭୀର ଭାବେ

ଜଳେ ମୀନ ଯେମନ୍ତ ପ୍ରକାରେ ।

ଜଡ଼ତା-ଅନ୍ଧାର ନାଶି ଜ୍ଞାନଜ୍ୟୋତି ପରକାଶି

ଶୁଦ୍ଧ ସତ୍ତ୍ୱ-ପ୍ରେମର ସଞ୍ଚାରେ

ଏ ପାଷାଣ୍ଡ ଜନେ ହରି ପ୍ରେମିକ ଭକତ କରି

ମଗ୍ନ କର ପୁଣ୍ୟ-ପାରାବାରେ ।

•••

(୮୪)

(କାମୋଦୀ–ଆଠତାଳୀ)

•••

(୮୫)

(ବନ୍ଦନା ବେଲାଓଲ–ତ୍ରିତାଳୀ)

ଜୟ ଜଗଦୀଶ୍ୱର ଜୟ ପରମେଶ୍ୱର

ଜୟ ଜୟ ମଙ୍ଗଳଦାତା;

ଜୟ କରୁଣାମୟ ଜୟ ବିଶ୍ୱଆଶ୍ରୟ

ଜୟ ଜୟ ବିଶ୍ୱବିଧାତା ।

ଜଗତ-ଉଦ୍ଧାରକ କୋଟିବିଶ୍ୱ ପାଳକ

ସର୍ବହିତକାରକ ପିତା;

ସର୍ବଦୁଃଖବାରଣ ସର୍ବଶୁଭକାରଣ

ଦୀନଜନତାରଣ ତ୍ରାତା ।

ପୁଣ୍ୟଶାନ୍ତିଦାୟକ ସର୍ବସୃଷ୍ଟିନାୟକ

ତ୍ରିଭୁବନବ୍ୟାପକ ଜ୍ଞାତା;

ବିଶ୍ୱପିତା ତାରକ ପାପତାପହାରକ

ଜୟ ଜୟ ଜଗତମାତା ।

•••

(୮୬)

(ସ୍ତୋତ୍ର–ଅନୁଷ୍ଟୁପ୍‌ ଛନ୍ଦ)

•••

(୮୭)

(ସ୍ତୋତ୍ର–ଭୁଜଙ୍ଗପ୍ରୟାତ ଛନ୍ଦ)

•••

(୮୮)

(ପ୍ରାର୍ଥନା–ସ୍ରଗ୍‌ଧାରା ଛନ୍ଦ)

ଅଜ୍ଞାନାନ୍ଧେ ମହେଶ ପ୍ରଭୁ କର କରୁଣା

ବିଘ୍ନ ସନ୍ତାପ ନାଶ,

ଆଶାପ୍ରେମେ କୃପାଳୁ ନମଇଁ ତବ ପଦେ

ପୁଣ୍ୟ-ସୂର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରକାଶ ।୧।

ନାମାନନ୍ଦେ ତରାଅ ଅଧମଜନଗଣେ

ଶୁଦ୍ଧ ବିଶ୍ୱାସ-ଦାନେ,

ତ୍ରାତା ପାତା ଦୟାଳୁ ରସୁ ହୃଦୟ ସଦା

ନାଥ ତ୍ୱନ୍ନାମଗାନେ ।୨।

•••

(୮୯)

(ଆରତି)

ଆରତି କରେ ନରନାରୀ

ପତିତପାବନ ପତିତପାବନ

ସର୍ବଶୁଭକାରୀ ।

ହୃଦୟ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ଲଭି ପ୍ରେମଜ୍ୟୋତି

ହେ ମଙ୍ଗଳ ମୟ ହେ ମଙ୍ଗଳ ମୟ

କୋଟିବିଶ୍ୱପତି ।

ମୁକ୍ତି ଦାତା ତବ ଚରଣେ ପ୍ରଣତି

ଜୟ ପ୍ରେମମୟ ଜୟ ପ୍ରେମମୟ

ବିତର ସୁମତି ।

•••

(୯୦)

(ବନ୍ଦନା)

ଜୟ ଦେବ ଜୟ ଦେବ ଜୟ ମଙ୍ଗଳଦାତା

ପ୍ରଭୁ ମଙ୍ଗଳଦାତା;

ପରମ ପିତା ମାତା ପରମ ପିତା ମାତା

ଭୁବନ ବିଧାରତା ।

ଅଖଣ୍ଡ ତବ ମହିମା କୋଟିବିଶ୍ୱପିତା

ପ୍ରଭୁ କୋଟିବିଶ୍ୱପିତା;

ମଙ୍ଗଳ ସୁନ୍ଦର ହରି ମଙ୍ଗଳ ସୁନ୍ଦର ହରି

କରୁଣାମୟ ତ୍ରାତା ।

କୋଟିବିଶ୍ୱବନ୍ଦିତ ସୁନ୍ଦର ତବ ଚରଣେ

ପ୍ରଭୁ ସୁନ୍ଦର ତବ ଚରଣେ,

ଧ୍ୟାୟି ନାଥ ହୃଦୟେ ଧ୍ୟାୟି ନାଥ ହୃଦୟେ

ପାମର ମୁହିଁ ପ୍ରଣମେ ।

ଦୀନଜନବତ୍ସଳ ହେ ମାଗେ ଶରଣ ଦ୍ୱାରେ

ପ୍ରଭୁ ମାଗେ ଶରଣ ଦ୍ୱାରେ;

ମୁହିଁ ମୂଢ ଅପରାଧୀ ମୁହିଁ ମୃଢ ଅପରାଧୀ

କ୍ଷମା କର କରୁଣାରେ ।

•••

(୯୧)

(ସଂକୀର୍ତ୍ତନ)

ଘୋଷ ହେ ଜଗତଜନେ ମହାନନ୍ଦମନେ ।

ସୁଧାମୟ ବ୍ରହ୍ମନାମ ପ୍ରାଣାରାମ

ମୁକ୍ତିଧାମ ଏ ଭୁବନେ ।

ସେହି ମହାନାମେ ଭକ୍ତି ମହାଶକ୍ତି

ପାପତାପ-ବିନାଶନେ ।

ଲୌହପ୍ରାଣ ଦ୍ରବିଯିବ ଆରେ ଜୀବ

ସେହି ନାମ-ସଂକୀର୍ତ୍ତନେ ।

ସେହି ନାମାମୃତବାରି ନରନାରୀ

ପାନ କର ଅନୁକ୍ଷଣେ;

କର ପ୍ରାଣ ମନ ସମର୍ପଣ

ପ୍ରଭୁଙ୍କର ଶ୍ରୀଚରଣେ ।

•••

(୯୨)

ବ୍ରହ୍ମ ପଦତଳେ ପ୍ରାଣ କର ସମର୍ପଣ ରେ ।

ବିଳମ୍ୱ ନ କର ଆଉ ଗଲା ଏ ଜୀବନ ରେ

ଛାଡ଼ି ପାପାସକ୍ତି ଯଦି ସେ ପାଦେ ମଜ୍ଜିବୁ ରେ ,

ଲଭି ନବ ପ୍ରାଣ ନିତ୍ୟ ଶାନ୍ତିଧାମ

ସଶରୀରେ ଜୀବ ଯିବୁ ରେ ।

ବ୍ରହ୍ମପୁଣ୍ୟାନଳ ଯଦି ଲାଗିବ ଜୀବନନେ ରେ,

ହେବ ରେ ସଂବଶ       ପାପସୁର-ଧ୍ୱଂସ

କ୍ଷଣକେ ମହାଦହନେ ରେ ।

ବିଷୟ-ଗରଳ ତେଜି ବ୍ରହ୍ମ-ପ୍ରେମାମୃତ ରେ

ପାନ କର ସୁଖେ ବ୍ରହ୍ମନାମ ମୁଖେ

କି କରିବ କାଳଦୂତ ରେ ।

•••

(୯୩)

•••

(୯୪)

•••

(୯୫)

କେତେ ଆଶା କରି ଆସିଅଛି ହରି

ପ୍ରଭୁ ଏ ଅଧମ ଜନ;

ବାଞ୍ଛାକଳ୍ପତରୁ ମୋହ-ଦୁରିତରୁ

ତାର ମୋତେ ନିରଞ୍ଜନ ।

ତୁମ୍ଭ ପୁଣ୍ୟଜଳେ ପାପତାପାନଳେ

କରିବେ ହେ ନିର୍ବାପଣ;

ସ୍ନାନ କରି ତହିଁ ପାନ କରିବଇଁ

ସୁଧାମୟ ସେ ଜୀବନ ।

ଭୟବିନାଶନ ତୁମ୍ଭ ପ୍ରେମାନନ

କରିବି ହେ ଦରଶନ;

ଡେରି ଏ ଶ୍ରବଣ ଶ୍ରୀମୁଖ-ବଚନ

ଶୁଣିବି ହେ ଦୟାଘନ

ଦର୍ଶନ ଶ୍ରବଣେ ପଦ-ପରଶନେ

ପ୍ରେମେ ପୂରିବ ଏ ମନ;

ପ୍ରେମର ଆଲୋକ       ଦ୍ୟୁଲୋକେ ଭୂଲୋକେ

ଦେଖିବି ହେ ଶ୍ରୀଚରଣ

ପ୍ରେମ ବିତରଣେ ମଙ୍ଗଳ-ସାଧନେ

ସେବିବି ଜଗତଜନ,

ଦେହ ବୁଦ୍ଧିବଳ ଯା କିଛି ସମ୍ବଳ

ପଦେ କରିବି ଅର୍ପଣ ।

ପବିତ୍ର କାମନା ପବିତ୍ର ଭାବନା

ପ୍ରାଣେ ରଖି ଅନୁକ୍ଷଣ;

ତୁମ୍ଭ ପୁଣ୍ୟାଦେଶ ହେ ମହାମହେଶ

ପାଳିବି ନିର୍ଭୟ ମନ ।

ପୁଣ୍ୟବଳେ ବଳୀ ରିପୁଦଳେ ଦଳି

ତବ ଜୟ ସଂକୀର୍ତ୍ତନ

କରିବି ହରଷେ ମାତି ଭକ୍ତିରସେ

ଏହି ମୋର ନିବେଦନ ।

•••

(୯୬)

•••

(୯୭)

•••

(୯୮)

•••

(୯୯)

ଗାଅ ଗାଅ ଗାଅ ସର୍ବ ମଧୁର ସ୍ୱରରେ

ମଧୁମୟ ବ୍ରହ୍ମନାମ ଆନନ୍ଦ ଭରେ

(ନାମଗାନେ ମାତି ଯାଅରେ)

(ନାହିଁ ତାର ପଟାନ୍ତର ରେ)

(ଜୀବନ ସାର୍ଥକ କର ରେ)

ସେ ନାମରୁ ଆହା କେତେ ଅମୃତ ଝରେ ।

(ଭୁଞ୍ଜନ୍ତି ଅମୃତ ଦେବେ ହେ)

ମଗ୍ନ ହୁଅ ପ୍ରେମେ ସେହି ସୁଧାସାଗରେ ।

(ସୁଧାମୟ ହେବ ବିଶ୍ୱ ହେ)

କୋଟି ସିଂହ-ପରାକ୍ରମ ବ୍ରହ୍ମନାମରେ ।

(ଶକ୍ତି ତାର ବଳିଆର ହେ)

ମୋକ୍ଷଧାମ ସେହି ନାମ ଏ ଜଗତରେ ।

(କେତେ ପାପୀ ତରିଗଲେ)

•••

(୧୦୦)

•••

(୧୦୧)

•••

(୧୦୨)

ତୁମ୍ଭରି ଇଚ୍ଛା କର ହେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ମୋହର ଏ ଜୀବନେ

ଦଗ୍‌ଧ କର ମୋ ବାସନାରାଶି ପୁଣ୍ୟର ହୁତାଶନେ ।

ଏ ଜୀବନର ସକଳ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ

ନାଶ ହେ ପ୍ରଭୁ ପରମାନନ୍ଦ,

ହର ହେ ମୋହର କୁଟିଳ ବନ୍ଧ

ମୁକ୍ତି-ଉତ୍ସବ ବିସ୍ତାର କର ହୃଦୟନିକେତନେ ।

ଏ ଅହଙ୍କାର ବିକଟାକାର

କର ହେ ପ୍ରଭୁ କର ସଂହାର,

ଘୋର ସଙ୍କଟୁ କର ଉଦ୍ଧାର

ଜୀବନ-ତରୀ କର ହେ ପାର ତାର କର୍ଣ୍ଣ-ଧାରଣେ ।

•••

(୧୦୩)

•••

(୧୦୪)

ସଙ୍ଖାଳି ଏକମାତ୍ର ମୋହର ହେ,

ମଙ୍ଗଳଦାତା ବିଶ୍ୱ-ଈଶ୍ୱର ହେ ।

ସର୍ବଶୁଭନିଦାନ ତବ ଦୟାବିଧାନ

ସ୍ମରି ହୃଦୟ ପୁଣ୍ୟସାଗର ହେ,

ନମଇ ଭକ୍ତିଭରେ ଅଭୟ ଶ୍ରୀପୟରେ

ଜୟ ବିଧାତା ଶିବ-ସୁନ୍ଦର ହେ ।

ତୁମ୍ଭ ପବିତ୍ର ନାମେ ଦୀନ ଉତ୍କଳଧାମେ

ଏ ନବ ଯନ୍ତ୍ର, ଜ୍ଞାନ ଭାସ୍କର ହେ,

ହୋଇ ଆଜି ସ୍ଥାପିତ ସାଧୁ ସାହିତ୍ୟ ହିତ

ତୁମ୍ଭ କୃପାରେ ହିତ-ଆକର ହେ,

ତୁମ୍ଭ କୃପାର ଡୋର ଟାଣି ଏ ପ୍ରାଣେ ମୋର

ଆଣିଛି ପଦତଳେ ତୁମ୍ଭର ହେ ।

ସେ ପ୍ରାଣ ସମର୍ପଣ କଲି ମୁଁ ଅକିଞ୍ଚନ

କର ତାହାକୁ ଚିର କିଙ୍କର ହେ ।